Tam Cốc – Bích Động được coi là điểm du lịch hấp dẫn nhất ở Ninh Bình, được biết đến với những cái tên nổi tiếng như “vịnh Hạ Long trên cạn” hay “Nam thiên đệ nhị động”. Tam Cốc (ba hang) gồm hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi… Cách trung tâm Thành phố Hà Nội khoảng 90km theo quốc lô 1A là TP.Ninh Bình, sau đó đi thêm khoảng 25km nữa là bạn đã đến với Tam Cốc – Bích Động, một danh thắng nổi tiếng nhất của Ninh Bình nơi được vú như “ Hạ Long ” trên cạn của Ninh Bình. Quả thực đến đây quý khách sẽ cảm nhận được vẻ đẹp “ Sơn Thuỷ hữu tình ”. Hiện nay tuy Ninh Bình có rất nhiều danh thắng nhưng Tam Cốc – Bích Động là điểm đến lâu đời nhất và là nơi duy nhất vẫn còn trồng lúa nước. Lúa tại đây chỉ được trồng một vụ chiêm, chín rộ vào dịp cuối tháng 4, đầu tháng 5 Âm lịch và năng suất không cao.
Tam Cốc là khu du lịch lâu đời nên mọi dịch vụ đều khá quy củ và không có hiện tượng chèo kéo. Các thuyền bán hàng cũng lần lượt chứ không tranh giành khách. Thuyền chở khách thì được đánh số và chỉ được chở khi đến lượt…. Hành trình khám phá Tam Cốc được bắt đầu từ bến thuyền Đình Các, bác lái thuyền đưa chúng ta đi dọc dòng sông Ngô Đồng uốn lượn quanh co, hai bên dòng sông là những ruộng lúa chín vàng, quý khách có thể phóng tầm mắt ngắm cảnh những dải núi đá kỳ thú hoặc bạn có có thể quan sát kỹ những loài thuỷ sinh phong phú xao động dưới làn nước và ngắm những cánh cò chấp chới trên ngọn cỏ năng, cỏ lác mọc lúp xúp trên đầm đã tạo ra cảm hứng dạt dào cho những tay săn ảnh….
Sau khi kết thúc hành trình thăm quan Tam Cốc thì bạn có thể thăm quan Chùa Bích Động - một ngôi chùa cổ gắn với núi đá mang đậm phong cách Á Đông cách bến Tam Cốc khoảng 2 km…. Theo sử sách, văn bia và các cụ già trong làng thì trước đâu chùa và động có tên chung là: Bích Sơn (Núi Xanh). Năm 1773 Trong chuyến đi tuần miền Sơn Nam cùng Chúa Trịnh Sâm, Tể tướng Nguyễn Nghiễm – Thân phụ của Đại Thi Hào Nguyễn Du đã đặt tên cho động… Vì phong cảnh động quá đẹp và nguy nga nên được phong là “ Nam Thiên Đệ Nhị Động ” Đứng sau “ Nam Thiên Đệ Nhất Động ” do Chúa Trịnh Sâm phong tặng…
Có thể nói, phong cảnh của khu đệ nhất danh thắng của tỉnh Ninh Bình này là sự kết hợp hài hoà giữa cảnh đẹp kỳ thú của hang động, của núi non hiểm trở, của sông, suối thơ mộng với sự tài hoa của con người tạo thành một khối thống nhất, không thể tách rời.
